Slaapregressie van een peuter 2 jaar

Ergens rond de leeftijd van twee jaar zal je kind zich ontwikkelen van een afhankelijk baby naar een onafhankelijk peuter die zich bewust is geworden van zijn eigen plek binnen het gezin.Je peuter begint rond deze leeftijds steeds meer zijn eigen indentiteit te ontdekken. Met andere woorden: hij is zich plotseling veel meer bewust van zichzelf. Dit houdt in dat je peuter zich steeds beter bewust is van wie hij is, waar hij is en wat hij doet. 

Dit kan soms lastig zijn omdat je peuter tegelijkertijd nog wel bepaalde vaardigheden mist. Peuters missen nog zelfregulatie en zelfbeheersing, en dit betekent dat ze erg impulsief zijn. Je zal hoogstwaarschijnlijk gemerkt hebben dat wanneer je peuter iets wil, ze het direct willen en er alles aan zullen doen om het te krijgen. Wellicht heb je al ervaringen met de driftbuien die daar bij komen kijken.

Peuters kunnen ontzettend irrationeel en onredelijk worden. Hoe lastig het soms ook kan zijn, het betekent wel dat je peuter onafhankelijk begint te worden. In plaats van dat de wereld alleen draait om zijn ouders, draait de wereld nu om zichzelf. Dit is een hele mooie en belangrijke ontwikkeling maar, tegelijkertijd, kan deze nieuwe vaardigheid wel invloed hebben op het slaapgedrag van je kind.

Dit staat beter bekend als de 24 maanden slaapregressie. 

In dit artikel:

• Wat gebeurt er met de slaap van je peuter tijdens de slaapregressie van 2 jaar?
• Hoe lang duurt de slaapregressie van 2 jaar?
• Het belang van dutjes.
• Wanneer slaapt een peuter overdag?
• Tips om je door de 24 maanden slaapregressie heen te helpen.
• Hoe zit het met zelfstandig in slaap vallen?
• Voeding kan een positieve invloed hebben op het slaapgedrag van je peuter. 

Wat gebeurt er met de slaap van je peuter tijdens de slaapregressie van 2 jaar?

De slaap van een peuter van rond de twee jaar kan door een aantal verschillende redenen achteruitgaan. 

De grootste oorzaak van de slaapregressie van 2 jaar is dat een peuter zich plotseling meer bewust is van wat er gebeurd als ze ergens niet aanwezig zijn. Voorheen was het zicht op de wereld een stukje kleiner en lag alleen de focus op wat er direct om hen heen gebeurde, wat betekent dat als ze in hun kamer slapen, dat alleen dat moment en die omgeving er toe doet. Ze kunnen zich nog niet bedenken of inbeelden dat er ergens anders ook andere mensen zijn. Anders gezegd kan een peuter niet begrijpen dat het leven doorgaat terwijl zij zelf liggen te slapen.

Wanneer de 24 maanden slaapregressie start, begint een peuter wel dit grotere plaatje te snappen. Een peuter begint in deze fase zelfs een angst “om dingen te missen” te ontwikkelen.

Een voorbeeld: je kind is aan het spelen, je geeft aan dat het tijd is om naar bed te gaan en je brengt je kind naar bed. Op dit moment is je kind zich er van bewust van dat zijn broer, zus of ouders nog steeds aanwezig zullen zijn in de woonkamer terwijl hij moet gaan slapen. Hier begint de angst om wat te moeten missen met als gevolg het weigeren van -of meer weerstand tegen- een dutje.

Belangrijk om te beseffen is dat het weigeren van een dutje of de weerstand tegen het dutje niets te maken heeft met de slaapbehoefte van je peuter. Het weigeren betekent dus zeker niet dat er geen behoefte is aan slaap en dat je peuter geen slaap meer nodig heeft. Sterker nog, de meeste kindjes van twee jaar hebben wel degelijk nog een flinke middagdut nodig om niet oververmoeid te raken. Want juist top deze leeftijd krijgen peuters een actiever leven waarbij ze naar de opvang of peuterspeelzaal gaan.

Hoe lang duurt de slaapregressie van 2 jaar?

Hoe lang de slaapregressie van twee jaar duurt verschilt per kindje. Deze slaapregressie kan ongeveer 2 tot 6 weken duren. 

Met voldoende slaap, een consistente bedtijdroutine, zelfstandig in slaap vallen en voeding kan je je kind door de slaapregressie heen helpen.

Het belang van dutjes

Rond de leeftijd van 2 jaar kan de slaap overdag van invloed gaan zijn op de nachtslaap. Hetzelfde geldt voor het zelfstandig in slaap vallen rond bedtijd.

Als je kind zich enorm tegen bedtijd verzet dan wil je zeker weten dat dit niet wordt veroorzaakt door de lengte of t im ing van het middagdutje. Je kind kan ondervermoeid zijn tijdens bedtijd als het middagdutje te lang duurt of de wakkertijd na het middagdutje tot bedtijd te kort is. Maar aan de andere kant, als je kind niet voldoende geslapen heeft of helemaal niet geslapen heeft overdag, kan dit resulteren in oververmoeidheid tijdens bedtijd.  In beide gevallen kan dit voor enorm veel verzet zorgen tijdens bedtijd.

Kinderen van deze leeftijd hebben meestal nog een dutje overdag nodig en in 99% van de gevallen is het te vroeg om het middagdutje te laten vallen.

Wanneer slaapt een peuter overdag?

Rond deze leeftijd wil je het liefst het middagdutje in het middag van de dag laten plaatsvinden en niet langer laten duren dan anderhalf tot twee uur. 

Twee uur lang slapen overdag is voor de meeste peuters echt het maximum aan slaap overdag. Voor peuters die al wat minder slaap nodig hebben kan twee uur slaap al te veel zijn om een bedtijd van 19:00 aan te houden ’s avonds. 

Als een peuter langer dan 2 uur slaapt overdag, dan zal dit hoogstwaarschijnlijk effect hebben op het in slaap vallen ’s avonds bij bedtijd omdat hij dan niet moe genoeg is om te slapen. Te weinig slaapbehoefte versterkt het gevoel van het niets willen missen. Er ontstaat meer verzet tijdens het naar bed brengen en er komt een waslijst aan wensen om maar niet te hoeven slapen. Peuters op deze leeftijd zijn al goed in het uitstellen.

Het grootste probleem is dat ze niet moe genoeg zijn rond bedtijd. Ze kunnen niet in slaap vallen omdat de drang om wakker te blijven groter is.  Ons advies is om het middagdutje wellicht wat eerder op de dag te laten plaatsvinden en/of wat in te korten. Na het einde van het middagdutje reken je met een wakkertijd van 4 a 4.5 uur tot bedtijd. 

Hetzelfde effect krijg je als een peuter te vroeg op de dag als zijn middagdutje heeft gedaan, de wakkertijd te lang is tot bedtijd of als een peuter te weinig heeft geslapen overdag en (over)vermoeid naar bed gaat ’s avonds.  Wanneer we oververmoeidheid zijn dan wordt het stress hormoon cortisol opgebouwd in ons lichaam, wat zich uit zoals adrenaline en je alerter maakt. Is jouw peuter vaak hyper in de avond? Lijkt hij verre van vermoeid én is er ook niet zoveel geslapen? Dikke kans dat er dan juist oververmoeidheid in het spel is. Ook bij oververmoeidheid is de kans op verzetten tijdens bedtijd groter.

Maar heeft jouw peuter de gewoonte om maar maximaal 1 slaapcyclus te slapen als gevolg van niet goed (genoeg) zelfstandig in slaap kunnen vallen, dan is ons advies om eerst je kind te leren om zelfstandig in slaap te vallen aan het begin van het dutje. Onze gecertificeerde slaapcoaches adviseren graag welke methode je kunt gebruiken om je kind zelfstandig in slaap te leren vallen. 

Tips slaapregressie 2 jaar

Slaapt je kind prima rond de middag, niet te lang of te kort dan is het goed om te kijken op welke manier je kind in slaap valt.

Hieronder een aantal tips die je kunt toepassen:

• Begin met een fijn en rustig slaapritueel.  Een korter slaapritueel voor het middagdutje en een iets langer slaapritueel voor ’s avonds. Zoals bijvoorbeeld je kind naar zijn kamer te brengen, tandenpoetsen, de kamer samen donkerder maken en in het geval van jonger broertje of zusje zet je eventueel white noise slaapgeluid aan. Het belangrijkste is dat je je kind het slaapritueel herkent en tijdens het slaapritueel kan kalmeren om te gaan slapen.

• Probeer stimulerende dingen in de slaapkamer te vermijden zoals speelgoed of te veel knuffels omdat je kind dan de drang kan hebben om daar mee te gaan spelen in plaats van te gaan slapen. 

• Rond deze leeftijd kan je kind last krijgen van nachtmerries of bang worden in het donker. De oplossing kan zijn om een nachtlampje te introduceren. 

•  Probeer je kind zo lang mogelijk te laten slapen in een ledikant. Zodra je kind de mogelijkheid heeft om uit bed of de kamer te komen, kan dit weer voor nieuwe uitdagingen zorgen. De overstap van een ledikant naar een peuterbed vindt meestal pas plaats rond de drie jaar.

Hoe zit het met zelfstandig in slaap vallen?

Of je kind nou wel of niet voor deze slaapregressie zelfstandig in slaap kon vallen:

Hieronder een aantal tips om je kind weer zelfstandig in slaap te leren vallen.

1. Als je kind hiervoor goed zelfstandig in slaap kon vallen probeer dan je kind te stimuleren dit nog steeds te doen. Het zal misschien langer duren om in slaap te vallen maar dat is oke. Je voorkomt hiermee dat er nieuwe slaapassociaties aangeleerd worden die je later anders weer moet afleren. 
2. Misschien dat je kind wel zelfstandig in slaap kon vallen hiervoor maar dat je je kind toch een aantal keer hebt moeten helpen om in slaap te vallen en voordat je het weet kan je je niet meer herinneren wanneer je kind voor het laatst zelf in slaap gevallen is.  Het zelfstandig in slaap vallen speelt een belangrijke rol in het doorslapen ‘s nachts.
3. Om sommige dagen zal je merken dat je kind het dutje overdag weigert en dat het niet lukt om je kindje te laten slapen. Probeer op zulke dagen bedtijd met een half uur te vervroegen om (over)vermoeidheid te voorkomen. 
4. Als je kind consequent het dutje in bed blijft weigeren, overweeg dan om om de 2/3 dagen een dutje in de auto of kinderwagen te doen. De beweging zal je kind helpen om in slaap te vallen en het voorkomt dat je kind te oververmoeid raakt.

Voeding kan je peuter helpen om beter te gaan slapen

Heeft je peuter moeite met in slaap vallen dan kan het ook goed zijn om naar de voeding te kijken. We weten dat voeding een grote invloed kan hebben op het slapen voor ons allemaal en peuters zijn hierin geen uitzondering. Peuters zijn juist gevoeliger voor stimulerende middelen zoals suiker en cafeïne, dus het geven van de juiste voeding kan zeker invloed uitoefenen op het slapen.

Snoep, koekjes, eten met suiker of drankjes die cafeïne bevatten zoals cola, zullen je kind niet helpen om te rust te komen en in slaap te vallen. Sterker nog, met deze voedingsmiddelen vergroot je de kans op het weigeren van dutjes.

Er zijn nog een aantal voedingsmiddel die kunnen helpen om het slapen te verbeteren zoals voedingsmiddelen die veel tryptofaan bevatten zoals: bananen, kalkoen, kip en zuivelproducten.  Dit enzym stimuleert de aanmaak van het slaaphormoon melatonine. We hebben hier eerder een artikel over geschreven.

Daarnaast is het belangrijk om er voor te zorgen dat je kind voldoende eiwitten binnenkrijgt tijdens de lunch en het avondeten, want eiwit zorgt voor een verzadigder gevoel én zorgt voor een stabiele bloedsuikerspiegel. Een stabiele bloedsuikerspiegel voorkomt hyperactiviteit.

Als je dan toch een toetje wilt geven, kies dan voor fruit of groente.  Bijvoorbeeld een banaan in de lengte gesneden en besmeerd met pindakaas die je vervolgens weer in kleine stukjes snijd. Meestal een favoriet! Het is gezond, het bevat de juiste soorten vetten die je kind nodig heeft voor het ontwikkelen van de hersenen en het bevat ook belangrijke slaapenzymen die je kind zal helpen om rustig te worden en makkelijker in slaap te vallen. 

En ook dit gaat voorbij…

Zelfs met al dit advies kan deze slaapregressie best pittig zijn.  Het is heel verleidelijk om een kind te helpen om in slaap te vallen. Hoewel hier niets mis mee is, weten we wel dat dit het slaapprobleem alleen maar groter maakt.

Kinderen van deze leeftijd wennen ontzettend snel aan deze nieuwe gewoontes en het kan achteraf best pittig zijn om ze weer af te leren. Maar ook wij begrijpen dat dit soms een keuze is die je maakt omdat jij of je kindje vermoeid zijn.

Probeer je voor het grootste gedeelte vast te houden aan alle slaapgewoontes die je hebt opgebouwd met je kind.  Probeer consistent te blijven. Vertel je kind wat je van hem verwacht tijdens het naar bed brengen; ze zijn oud genoeg om dit te begrijpen. Schrik niet wanneer je kindje een keer overstuur is of boos wanneer je de kamer verlaat.

Op zoek naar advies? Onze gecertifieerde slaapcoaches helpen je graag om je kind weer rustig naar bed te laten gaan, om het slapen overdag te verbeteren en/of om je kind weer zelfstandig in slaap te leren vallen. Bekijk wat een slaapconsult voor je kan betekenen.

Leer meer over de slaapregressie van een baby

• Slaapregressie baby van 12 tot en met 15 maanden
• Slaapregressie baby van 24 maanden
• Slaapregressie baby van 14 maanden
• Slaapregressie baby van 18 maanden