Veilig slapen voor je baby: richtlijnen & tips
Baby’s slapen het grootste deel van de dag, in de eerste maanden soms wel 16 tot 17 uur per dag. Je wilt natuurlijk dat je kind goed slaapt, maar nog belangrijker is dat je baby veilig slaapt. Maar hoe zorg je voor een veilige slaapomgeving? In dit artikel vind je de basisrichtlijnen om je baby veilig te laten slapen en we geven ook andere tips die bijdragen aan een veilige nachtrust. Meer een luisteraar? Beluister onze podcast in samenwerking met veiligheidNL waarin we de richtlijnen met nuances bespreken.
Waarom is veilig slapen belangrijk?
Een veilige slaapomgeving helpt de kans op wiegendood te verkleinen. Wiegendood is een verzamelterm voor kindersterfte in de wieg en deze term wordt gegeven aan alle gevallen waarbij de oorzaak van het plotselinge overlijden niet bekend is. Hoewel het aantal gevallen van wiegendood in Nederland de afgelopen decennia flink is afgenomen, overlijden er jaarlijks nog steeds kinderen in de wieg.
Uit recente onderzoeken is gebleken dat er een verhoogd risico op wiegendood is als een drietal factoren tegelijk aanwezig zijn:
- Kwetsbare baby
- Kritische periode (baby’s tussen de 0 en 6 maanden)
- Omgevingsfactoren
Het is goed om te beseffen dat we eigenlijk alleen invloed hebben op de omgevingsfactoren. Om een veilige slaapomgeving te creëren heeft het Nederlandse Centrum Jeugdgezondheid algemene richtlijnen opgesteld.
Richtlijnen voor veilig slapen
- Laat een baby altijd op de rug slapen
De rugligging is het meest veilig voor baby’s, omdat ze zichzelf en hun hoofd nog niet goed kunnen draaien. Het is dus belangrijk dat het gezichtje vrij ligt tijdens het slapen. Bij slapen op de zij of op de buik kan de ademhaling worden belemmerd en is de kans op verstikking groter. Leg je baby dus niet op de buik of zij weg, ook niet bij uitzondering.
- Gebruik tot 2 jaar een slaapzak in plaats van een deken of kussen
Het algemene advies is om de eerste 2 jaar geen dekbed of kussen te gebruiken, om de kans op verstikking te verkleinen. Bij een goed passende slaapzak is dit risico veel kleiner dan bij losse dekens. Een slaapzak zorgt er ook voor dat een baby minder woelt, wat de kans op verstikking ook verkleint.
- Rook niet in huis of in het bijzijn van je baby
Onderzoeken tonen een duidelijk verband aan tussen roken en wiegendood, ook passief roken. Rook daarom niet in het bijzijn van je baby, maar rook ook niet in de slaapkamer van je baby of in de rest van het huis.
- Laat je baby in een eigen wieg of ledikant slapen op jullie kamer
Een eigen wieg of ledikant is de meest veilige slaapplek voor een baby. Het algemene advies is om de eerste 6-12 maanden met je baby op de kamer te slapen, maar niet in hetzelfde bed. Slapen in hetzelfde bed vergroot de kans op verstikking of oververhitting, door factoren zoals het matras, het dekbed of de kussens.
Kies daarnaast voor een wieg en matras die aan de laatste veiligheidseisen voldoen.
- Borstvoeding geven en speengebruik worden geassocieerd met veilig(er) slapen
Uit onderzoek blijkt dat het geven van borstvoeding de kans op wiegendood verkleint, net als het gebruik van (fop)spenen.
- Vermijd kalmerende medicatie en ander medicijngebruik
Kalmerende medicijnen of slaapmiddelen worden afgeraden voor baby’s, tenzij anders wordt geadviseerd door een arts. Houd er ook rekening mee dat je zelf bepaalde medicijnen beter niet kunt gebruiken als je borstvoeding geeft. Je baby kan deze binnenkrijgen via de moedermelk. Check medicatie daarom altijd vooraf bij je arts.
- Voorkom oververhitting of onderkoeling
Het is belangrijk dat je baby het niet te warm of te koud heeft in bed, om onderkoeling of oververhitting te voorkomen. Let daarom goed op de combinatie van kleding, beddengoed en de temperatuur in de kamer. De TOG-waarde is een richtlijn die kan helpen bij het bepalen van de juiste kleding en het beddengoed.
Om de lichaamstemperatuur van je baby te voelen, kan je het beste in de nek voelen. De handen en voeten van je baby zijn geen goede graadmeter.
Extra tips voor veilig slapen
Naast de bovengenoemde richtlijnen zijn er nog een aantal andere tips die bijdragen aan een veilige slaapomgeving:
- Let op met bednestjes of babynestjes. Recente onderzoeken tonen aan dat het gebruik van deze producten de kans op wiegendood vergroten. Dit komt door de omhoogstaande randen, waardoor de risico’s op verstikking groter zijn.
- Knuffels zien er leuk en gezellig uit, maar vormen net als dekens en kussens een verstikkingsgevaar bij jonge baby’s. Wees dus voorzichtig met het gebruik van knuffels in bed.
Advies over veilig slapen
Wil je meer weten over veilig slapen? In onze slaapgidsen besteden we aandacht aan een veilige slaapomgeving. Als je een gerichte vraag hebt over veilig slapen of het slaapgedrag van je baby, kan je ook een telefonisch consult boeken. In dit consult bespreken we jouw vragen en gaan we samen op zoek naar oplossingen die bij jullie passen.
Onze favoriete producten
Gerelateerde slaaptips
Wat te doen als je baby of kind vroeg wakker wordt?
Heb jij een kindje dat structureel tussen 04.00-06.00 wakker wordt? En is je kind ouder dan zes maanden? Dan heb jij te maken met een zogeheten ‘vroege vogel’. Vind je deze vroege ochtend start frustrerend en/of wil je dit oplossen? Dan zit je hier goed. In dit artikel vertellen we je meer over de vroege vogels én geven we een paar gouden tips waar je direct mee aan de slag kunt. Ook vind je in dit artikel een video waarin wij wat meer uitleg geven over de oorzaken van kindjes die vroeg wakker worden. Als je een kind hebt die na 06:00 wakker wordt kun je natuurlijk ook mee lezen. Ook jij kan zeker wat aan deze tips hebben. Wel is het goed om je bewust te zijn dat 06:00 wakker worden een schappelijk tijdstip is. Misschien niet voor jou, maar wel voor je kind. Zeker als hij de nacht goed heeft geslapen. Kinderen die rond 06:00 wakker worden noemen wij dus geen vroege vogels. Oorzaken vroeg wakker worden kind Voordat we naar de oorzaken gaan, is het belangrijk om met je te delen dat kinderen door het biologische ritme (dat ze vanaf 8 weken ontwikkelen) sowieso minder diep slapen
Slapen: tips voor baby van 11 weken
Het slaapritme van een baby verandert regelmatig in de eerste maanden. Wat is een goed slaapritme voor een baby van 11 weken en wat kan je doen om je baby beter te laten slapen? Hoeveel slaap heeft baby 11 weken nodig? Hoeveel slaap heeft een baby van 11 weken overdag nodig? De meeste baby’s hebben op deze leeftijd steeds minder slaap nodig en kunnen langzaamaan langer wakker blijven tussen de slaapjes. Bij 11 weken slaapt een baby gemiddeld nog 5 uur overdag en is de wakkertijd ongeveer 1,5 uur – 1 uur en drie kwart. Dit zijn uiteraard slechts richtlijnen. Het is heel normaal als jouw baby op deze leeftijd langer of korter wakker is en meer of minder slaapt. De slaap- en wakkertijden worden steeds belangrijker op deze leeftijd. Door rekening te houden met de wakkertijd, voorkom je dat je baby oververmoeid raakt. Doet je baby vooral hazenslaapjes? Dit kan een teken zijn dat je hem juist te snel in bed legt. Een andere reden kan zijn dat je baby nog niet zelf in slaap kan vallen. Baby 11 weken: slapen met hulp van ritueel Wil je ervoor zorgen dat je baby van 11 weken zelf in slaap kan
Slaapregressie 12 maanden
De slaapregressie van 12 maanden kan heel uitdagend zijn. Je baby slaapt ineens niet meer goed, terwijl dat voorheen helemaal geen probleem was. Rond de 1 jaar kan slapen dan plotseling lastig worden. Dit kan te maken hebben met de vele otwikkelingen die je kleintje doormaakt. Er verandert van alles rond de leeftijd van 12 maanden, zowel in de slaapbehoefte als in de lichamelijke en geestelijke ontwikkeling. Al die veranderingen kosten energie, dus je kleintje kan het daar best zwaar mee hebben. Dit kan je onder andere terugzien in het veranderende slaapgedrag van je baby. Dit noemen we ook wel de slaapregressie van 12 maanden. Dus merk je rond de leeftijd van 1 jaar dat het slapen ineens lastig of anders is? Wij leggen je uit waar het mee te maken kan hebben. Je baby weigert het ochtenddutje Rond de leeftijd van 12 maanden is het meestal nog steeds nodig dat je baby zowel een ochtenddutje als een middagdutje doet. Toch kan je merken dat met name het ochtenddutje opeens lastiger wordt. Je kleine gaat het ochtenddutje dan opeens weigeren of je baby ligt het hele dutje klaarwakker in zijn bed. Veel ouders denken dan dat het ochtenddutje niet meer
Baby in slaapzak laten slapen
Waarom is het verstandig een baby in een slaapzak te laten slapen? Een babyslaapzak zorgt voor veiligheid en geborgenheid. Bij jongere baby’s verklein je het risico op verstikkingsgevaar en op latere leeftijd zorgt een slaapzak voor minder bewegingsruimte. Dit kan handig zijn als je kind oud genoeg is om zelf uit bed te klimmen. Vanaf welke leeftijd is een babyslaapzak aan te raden en tot wanneer laat je je baby of kind in een slaapzak slapen? Vanaf wanneer baby in slaapzak laten slapen? Het algemene advies is om baby’s in ieder geval in een slaapzak te laten slapen vanaf het moment dat ze beginnen met (om)rollen. Als je baby omrolt of veel beweegt, kan hij of zij onder de dekens terechtkomen. Ook is inbakeren dan niet altijd meer veilig omdat je baby door het inbakeren niet zijn armpjes kan gebruiken om het hoofdje op te tillen. Een daarvoor bestemde baby slaapzak helpt dan bij het verkleinen van het risico op verstikkingsgevaar. Wanneer het omrollen begint, verschilt per baby. Meestal gebeurt dit ergens tussen de 4 en 6 maanden. Pasgeboren baby’s: slaapzak of inbakeren? Voordat een baby zelf kan omrollen, is ons advies om hem of haar in te bakeren. Je
