Is mijn baby ziek? Of zijn het doorkomende tandjes? Hoe weet ik het verschil?

Het is midden in de nacht en je probeert al wiegend je huilende baby te kalmeren. Meestal gaat het slapen prima maar plotseling lijkt dit helemaal omgeslagen. Er wordt minder geslapen, minder gegeten en je weet zeker dat er iets aan de hand is. Maar…is je baby ziek of heeft hij misschien last van doorkomende tandjes? Of allebei? Of is er toch iets anders aan de hand…Als ouder kan het lastig zijn om in te schatten wat er aan de hand is met je kindje. In dit artikel geven wij een paar tips hoe je toch het verschil tussen doorkomende tandjes en een andere vorm van ongemak kunt zien.

De volgende dag krijg je allerlei goedbedoelde adviezen zoals dat je je baby gewoon had moeten laten (uit)huilen “hij moet toch leren zichzelf te kalmeren” anders zal hij eraan wennen om in slaap gewiegd te worden. Of “Je moet hem leren wie de baas is”. En hoewel dit (onterechte) advies in sommige gevallen wel degelijk elementen van waarheid kan bevatten is ons advies toch om niet direct te starten met een slaaptraining.

Wanneer jouw baby zich plotseling anders gedraagt, anders slaapt of anders eet, is ons advies om een stapje terug te nemen, de situatie te overzien, voordat je iets verandert en/of aan de slag gaat met een slaaptraining.

In dit artikel vind je:

• Is het niet altijd “tandjes krijgen”?
• Wanneer krijgen baby’s tandjes?
• Hoe weet ik of mijn kindje tandjes krijgt?
• Hoe een baby die tandjes krijgt beter te laten slapen?
• Signalen dat je baby niet lekker is
• Onze persoonlijke ervaringen na meer dan duizend(en) slaapconsults

Is het niet altijd tandjes krijgen?

Grootouders, vrienden, buren en zelfs sommige medische professionals (en bijna alle anderen met goedbedoelde adviezen) houden ervaren om “doorkomende tandjes” overal de schuld van te geven. Is je baby chagrijnig? Dat komen er vast tandjes door. Drinkt je baby niet goed? Ook dat ligt aan de tandjes die doorkomen. Wordt er niet goed geslapen? Doorkomende tandjes it is!

De realiteit is dat doorkomende tandjes helemaal niet voor zoveel overlast zorgen. Wanneer jouw baby wel last heeft van doorkomende tandjes is dat meestal wanneer de tand daadwerkelijk door het tandvlees heen breekt en we weten dat dit van zeer korte duur is, een dag of twee, drie. In dit geval zie je dus echt een tandje doorkomen. Dit is de enige echte aanwijzing die je nodig hebt of het ongemak van je baby wordt veroorzaakt door tanden. Als je een tand niet letterlijk kunt zien exploderen in de mond van je baby, dan is de conclusie zeer waarschijnlijk dat het veranderde gedrag NIET te wijten is aan doorkomende tandjes.

Laat je dus vooral niet te veel misleiden door “kinderziektes” symptomen die niet echt te wijten zijn aan doorkomende tandjes.

Rond de 3 á 4 maanden ondergaan baby’s heel wat ontwikkelingsveranderingen die lijken op tandjes krijgen. Ze beginnen alles in hun mond te stoppen, ze beginnen te kwijlen – dit is normaal en het is dus zeker niet altijd gekoppeld aan tandjes krijgen (leuk feit: het is eigenlijk allemaal voorbereiding op het eten van vast voedsel!).

Baby’s hebben ook een aanzienlijke achteruitgang in hun slaap rond de leeftijd van 4 maanden, en ook dit heeft niets met tanden te maken! Dit is meestal te wijten aan de 4 maanden slaapregressie en veel baby’s die nog niet goed genoeg hebben geleerd om zelfstandig in slaap te vallen worden opeens vaak wakker ’s nachts.

Dit betekent niet per definitie dat ze tanden krijgen. Of ziek zijn.

Wanneer krijgen baby’s tandjes?

De leeftijd waarop baby’s hun eerste tandjes krijgen kan nogal verschillen. Sommige baby’s kunnen hun eerste tandjes krijgen vóór 4 maanden, anderen pas rond de 12 maanden. De meeste baby’s krijgen echter hun eerste tandjes door rond de leeftijd van 6 maanden. De eerste tandjes die doorkomen zijn meestal hun onderste voortanden. Zoals te zien is in de afbeelding hieronder krijgen de meeste kindjes hun volledige gebit tussen de 5/6 maanden en de drie jaar. Wanneer elke tand voor extreme ongemak zou zorgen zou dit betekenen dat er in de eerste drie jaar amper geslapen zou kunnen worden.

Hoe weet ik of mijn kindje tandjes krijgt?

Melktanden kunnen wel degelijk tevoorschijn zonder pijn of ongemak. Sommige ouders zijn dan ook verrast als ze opeens een eerste tandje aantreffen. Er zijn ook baby’s die wel wat ongemakken ervaren. Hieronder een lijst met veelvoorkomende ongemakken die te wijten kunnen zijn aan doorkomende tanden:

• Tandvlees is pijnlijk en rood op de plek waar de tand doorkomt
• Verhoging
• Een rode wang
• Uitslag op het gezicht
• Er wordt meer aan het oor gezeten
• Er wordt geknaagd en gekauwd op allerlei objecten
• Er wordt minder goed geslapen

Kunnen doorkomende tandjes braken veroorzaken?

Een veelvoorkomende vraag van ouders is of doorkomende tandjes de oorzaak kan zijn van plotseling braken. Als je kindje ziek is en opeens braakt is de kans klein dat dit wordt veroorzaakt door doorkomende tanden. Als je je zorgen maakt is ons advies om contact op te nemen met een arts.

Kunnen doorkomende tandjes koorts veroorzaken?

Kunnen baby’s koorts krijgen van doorkomende tandjes? Ook dit is een veelgestelde vraag van ouders. Hoewel we weten dat doorkomende tandjes een temperatuur verhoging kan geven, is het onwaarschijnlijk dat tandjes krijgen de oorzaak is van een hoge temperatuur en dus koorts. Ook in dit geval is ons advies om, wanneer je je zorgen maakt, contact op te nemen met een medisch specialist zoals een arts.

Wanneer je het gevoel hebt dat je baby echt niet lekker is en er grote veranderingen zijn in het slaap- of eetpatroon is het aannemelijker dat er iets anders aan de hand is dan doorkomende tandjes.

Hoe een baby die tandjes krijgt beter te laten slapen?

Voor het grootste deel is tandjes krijgen eigenlijk maar een paar dagen ongemakkelijk of vervelend voor je baby. Alleen op het moment wanneer het tand door het oppervlak van het tandvlees heen breekt kan het zijn dat er pijn wordt ervaren. Dit moment kun je dus altijd zien. Maar zelfs dan veroorzaakt het meestal geen langdurige verstoring van de slaap van een baby of overmatig wakker worden.

Wanneer je baby overdag amper last lijkt te hebben van doorkomende tandjes, is dit een duidelijk signaal dat hij er ’s nachts ook geen last van zal hebben. Als baby’s ’s nachts liggen, wordt hun bloeddruk zelfs verlaagd, zodat pijn juist minder ongemakkelijk zou moeten zijn dan tijdens het wakker zijn/rechtopstaan of zitten.

Als het geen tandjes zijn, wat is er dan aan de hand?

Allemaal leuk en aardig maar als het geen tandjes zijn waar mijn baby last van heeft, wat is er dan aan de hand waarom mijn baby niet (meer) wil slapen? Wanneer je een griep of andere ziektes hebt uitgesloten, ons artikel over hoe je weet of je kind ziek is kan je hier bij helpen, is ons advies om te kijken naar de routine overdag. Wordt er overdag misschien te veel of te weinig geslapen? Dit kun je bekijken in onze digitale slaapgids met voorbeeldroutines. Wanneer je zeker weet dat de slaap- en eetroutine “in orde” zijn, en ook de slaapomgeving in orde is, is ons advies om te kijken of er ’s nachts bepaalde patronen zijn ontstaat dat het je baby niet meer lukt om zelfstandig in slaap te vallen. Wanneer een baby niet of niet meer zelfstandig in slaap kan vallen, lukt het een baby vaak ook niet om, na een of meerdere slaapcycli, zichzelf opnieuw in slaap te krijgen.

Onze persoonlijke ervaring na meer dan duizend(en) slaapconsults

Tijdens een slaapconsult kwamen ouders bij ons vanwege het feit dat een baby opeens anders sliep. Hoewel ze dachten aan tandjes wilden ze het toch graag met ons bespreken, omdat het al langer dan een week leek te duren. Daarnaast werd hun baby vroeg wakker en leek zichzelf moeilijk weer in slaap te kunnen krijgen. Ook het middagdutje leek maar niet meer te lukken. Na een kort gesprek waarin er goed werd doorgevraagd kwam naar voren dat hun baby wel opvallend veel aan haar oor zat. Ouders volgen onze routine op het gebied van voedingen én slaap dus er was geen sprake van te veel of te weinig slaap overdag en het kindje kon ook zelfstandig in slaap vallen en zichzelf weer terug in slaap brengen. Omdat alles leek te kloppen en er aan het oor werd gezeten, verwezen wij door naar de huisarts. Hier leek alles in orde. De arts gaf aan dat ze misschien niet helemaal lekker was of -je raadt het al- tandjes kreeg. Dus samen met de ouders, besloten we om toch wat wijzingen aan te brengen in de overdag routine. Misschien had dit kindje net wat meer of minder slaap nodig. Na wat kleine aanpassingen in de routine (overdag wat meer en wat minder slaap) te hebben getest, leek het er niet beter op te worden. Echter viel het de ouders op dat het kindje steeds meer en harder aan haar oor begon te zitten. Ook viel het op dat het kindje niet zo veel huilde in bed. Het leek alsof ze wel wilde slapen, maar het niet lukte. De slaapomgeving was in orde en we wisten vrijwel zeker dat ze niet door andere omstandigheden wakker werd, zoals te warm of te koud aangekleed. Het was vervelend voor de ouders omdat wij ze niet leken te kunnen helpen. Ook wij wisten niet zo goed meer wat we moesten doen. Na team overleg besloten we toch dat het wijs was om de ouders opnieuw naar de huisarts te verwijzen. Het was inmiddels zo’n anderhalve week later. Dit keer kon de huisarts wel degelijk wat vinden, namelijk een oorontsteking. Na een paar dagen antibiotica merkten de ouders direct verschil en leek ze eigenlijk weer een perfecte slaper.

De conclusie van ons verhaal? Wanneer je merkt dat je kindje zich anders gedraagt en er overdag een prima routine is die past bij de leeftijd en je kindje bovendien normaal in een passende routine zit kan het altijd zijn dat er iets anders aan de hand is. Het kan nooit kwaad om in dat geval een huisarts te raadplegen. En het kan dus goed zijn dat een huisarts in eerste instantie niets kan vinden maar er wel degelijk wat aan de hand is. Blijf dus altijd scherp en volg hierin je eigen gevoel. Hoewel dit uitzonderingen zijn kan het nooit kwaad om hier rekening mee te houden.

Onze ervaring is dat wanneer er langer slechter of anders wordt geslapen dit meestal NIET te wijten is aan doorkomende tandjes maar aan andere zaken. Meestal ligt het aan het niet of niet voldoende zelfstandig in slaap kunnen vallen en/of de slaap- en eetroutine overdag. Wanneer er opeens anders wordt geslapen terwijl er voorheen wel goed werd geslapen en je zeker weet dat je kindje in een juiste routine zit, kan het nooit kwaad om een huisarts te bezoeken. Wil je persoonlijke hulp om je kindje beter te laten slapen? Tijdens een consult gaan wij aan de hand van een uitgebreid intakeformulier bekijken hoe we de situatie kunnen verbeteren. Onze gecertificeerde slaapcoaches staan voor je klaar!