Hoe overleef ik de 4 maanden slaapregressie?

Jouw jonge baby is misschien al die tijd een goede slaper geweest maar nu je baby ongeveer 4 maanden oud is geworden merk je dat je baby plotseling veel vaker wakker wordt ’s nachts en/of meer hazenslaapjes doet overdag. Wat is er ineens gebeurd?

Het is de ‘beruchte’ 4 maanden slaapregressie die zorgt voor de meest grote verandering op het gebied van slaap bij je baby. 

Wat houdt dit precies in en wat kan je doen om hier doorheen te komen? 

In dit artikel lees je de volgende onderwerpen terug:

• Wat is een slaapregressie
• Wat is de oorzaak van de 4 maanden slaapregressie
• Hoe lang duurt deze slaapregressie?
• Advies voor zelfstandig in slaap vallen.
• Is dit de 4 maanden slaapregressie of is het wat anders?
• Hoe overleef je de 4 maanden slaapregressie?

Wat is een slaapregressie?

Een slaapregressie is een periode waarin een baby of peuter die goed heeft geslapen ‘s nachts plotseling wakker wordt, moeilijk tot rust kan komen en/of dutjes overdag weigert of overslaat. Dit is een natuurlijke en normale verandering voor een baby, maar het kan wel een lastige tijd zijn voor ouders.

We weten inmiddels dat een kindje de eerste drie jaar na de geboorte een aantal slaapregressie doormaken waarvan de 4 maanden slaapregressie de grootste is of, anders gezegd, voor het meeste slaapproblemen kan zorgen.

Een belangrijk onderdeel van het doorlopen van deze slaapregressies is begrijpen waardoor ze worden veroorzaakt en wat er op dit moment met een baby gebeurt.

Wat is de oorzaak van de 4 maanden slaapregressie?

Rond de leeftijd van 4 maanden zal je baby’s slaap een beetje hetzelfde gaan werken als die van volwassenen. We gaan van een diepe slaap naar een lichtere REM slaap. De REM slaap is een lichte slaapfase waarin we sneller wakker kunnen worden als we door iets worden gestoord, bijvoorbeeld licht of (omgeving)geluid.
En dat is precies hetzelfde als voor baby’s van deze leeftijd. 

In plaats van dit als een achteruitgang te zien, kan je het ook zien als een progressie omdat je baby een grote mentale ontwikkeling doormaakt.

Dit zijn de belangrijkste veranderingen die je baby op het gebied van slaap doormaakt.

Je baby slaapt overdag kort 35-45 minuten
De slaapcyclus ’s nachts is ongeveer 2 uur.
Je baby zal nu bewuster wakker worden tussen elke slaapcyclus. Voorheen kon je baby deze slaapcycli wat makkelijker koppelen. 

Je kunt merken dat je baby steeds meer hazenslaapjes gaat doen overdag maar ook ’s nachts plotseling vaker wakker is. Het is daarom extra belangrijk om je baby tijdens deze fase te leren om zelf weer in slaap te vallen aan het einde van een cyclus. Dit helpt je baby overdag weer langer te slapen maar ook ’s nachts minder vaak wakker te worden. 

Rond deze leeftijd raken baby’s ook steeds meer gehecht aan de manier van in slaap vallen.
Als er al bepaalde slaapassociaties waren, zoals in slaap wiegen, voeden of kloppen, dan kan je merken dat je deze handelingen telkens opnieuw moet herhalen zodra je baby wakker wordt aan het einde van zijn slaapcyclus. Dit betekent elke 35-45 minuten tijdens dutjes en elke 2 uur ’s nachts. 

Goed om nog te benoemen dat niet iedere baby van 4 maanden exact op dat moment deze ontwikkeling doormaakt. Heb jij een baby die 3.5 maand oud is en elke 2 uur wakker wordt ’s nachts dan mag je aannemen dat jouw baby ook de 4 maanden slaapregressie doormaakt. 

Hoe lang duurt de 4 maanden slaapregressie?

Een veelgestelde vraag is hoelang deze slaapregressie duurt?
Het is misschien niet leuk om te lezen maar de 4 maanden slaapregressie is een blijvende verandering hoe je baby slaapt en dit zal niet plotseling verdwijnen voordat je baby heeft geleerd om zelfstandig in slaap te vallen.

Het zelfstandig in slaap vallen is een vaardigheid om in slaap te vallen zonder hulp.  En dit is iets wat baby’s rond deze leeftijd echt kunnen (leren) als de situatie juist is. En, als bepaalde factoren kloppen. Zoals de juiste wakkertijd, slaapritueel en een voorspelbaar ritme overdag, voldoende voeding, etc.

Tijdens de slaapregressie van 4 maanden hebben slaapassociaties steeds meer invloed op het in slaap vallen maar ook of je baby in slaap kan blijven. Dit komt omdat je baby nu veel bewuster wakker is na de slaapcylus dan dat hij was toen hij nog jonger was. Dus, wanneer jouw baby altijd in slaap wordt gewiegd en dan uren kon slapen, kan het nu zijn dat je baby elke 45 minuten of elke 2 uur wakker wordt. Lees hierover meer in het artikel help, mijn baby wordt elke 2 uur wakker.

Vanaf deze leeftijd is de manier in slaap vallen tijdens dutjes of ’s avonds dus steeds belangrijker voor je baby. Je baby gaat de manier van in slaap vallen steeds weer opnieuw nodig hebben. Zodra je baby wakker wordt na een slaapcyclus zal dezelfde associatie weer nodig zijn om opnieuw in slaap te vallen. Overigens is het prima als jij er bewust voor kiest om dit wel te blijven doen, dat is natuurlijk helemaal aan jou.

Dit is de reden waarom je baby overdag maar 45 minuten slaapt en ’s nachts elke 2 uur wakker wordt en opnieuw je hulp nodig heeft om weer in slaap te vallen. Probeer je hulp eens niet te bieden om je baby de kans te geven om zelf deze vaardigheden te ontwikkelen en zelf in slaap kan vallen. 

Tips voor zelfstandig in slaap vallen

Net als leren lezen of fietsen is zelfregulatie een vaardigheid die niet zomaar van de een op andere dag wordt ontwikkeld. Het is compleet nieuw voor baby’s en hebben daarom wat begeleiding hierbij nodig maar ook consistentie en de kans om het te leren toepassen.  Door bij elke huiltje je baby gelijk te gaan helpen, krijgt een baby niet de kans om te oefenen met het zelfstandig in slaap vallen en op langere termijn helpt dit een baby juist niet. 

Dit zijn een aantal belangrijke dingen om te onthouden als het gaat om zelfstandig in slaap leren vallen.

• Baby’s jonger dan 3 maanden zijn niet altijd in staat om zichzelf te kalmeren. Het beste wat je kunt doen is om goede slaapgewoontes te creëren zoals een fijne routine en een passen slaapritueel. Ook rekening houden met de wakkertijden van je baby kunnen een grote rol spelen. Als alles klopt dan kunnen sommige jonge baby’s uit zichzelf in slaap vallen. 
• Vanaf de leeftijd van 4 maanden kan je je baby al wat meer coachen om zelfstandig in slaap te leren vallen. Dit komt omdat het vanaf deze leeftijd een aangeleerde vaardigheid is om zelfstandig in slaap te kunnen vallen. Er zijn verschillende liefdevolle slaaptrainingen die je vanaf deze leeftijd kunt toepasen. 
• Het kan zijn dat je baby zich een beetje verzet tegen de nieuwe manier van het in slaap vallen en gaat huilen. Vooral als je een oudere baby hebt of een peuter. Huilen is niet leuk maar niet altijd “erg” of “schadelijk” ansich.
• Een oververmoeide of ondervermoeide baby zal het lastiger vinden om zelf in slaap te vallen. In onze digitale slaapgids voor de leeftijd 0 tot en met 4 jaar, zie je precies wanneer het voor jouw baby de beste tijd is om te gaan slapen en makkelijker zelfstandig in slaap zal vallen. 
• Consistent zijn is ontzettend belangrijk.  Verschillende technieken door elkaar heen gebruiken én slapen op steeds verschillende tijden kan te verwarrend zijn voor je baby.
• Een donkere kamer, witte ruis en een inbakerzak (voor baby’s jonger dan 5 maanden die nog niet rollen) of een slaapzak zijn onafhankelijke slaapassociaties die je baby kunnen helpen om beter zelfstandig in slaap te vallen. 
• Een hongerige baby zal niet in slaap vallen, wat je ook probeert. Zorg er voor dat je baby goed gegeten en geboerd heeft voor dat je hem zijn bedje legt. 
• Heb vertrouwen in je baby en jezelf en werk hard aan het zelfstandig in slaap vallen. Je baby kan het en jij ook!

Verpest een slaapregressie de slaaptraining die je van plan bent om te doen of alles waar je eerder al wel aan hebt gewerkt op het gebied van slaap?

Het antwoord is: helemaal niet! Met slaaptraining bedoelen we het werken aan een consistente routine voor jou en je baby en je baby begeleiden om de vaardigheid om zelfstandig in slaap te kunnen allen te leren wanneer ze hier klaar voor zijn. 

Het is zeker de moeite waard om al vroeg te beginnen met een consistente routine en het creëren van positieve slaapgewoontes omdat dit op langer termijn je baby en jou zal helpen.
Je kunt dan veel beter zien wanneer je baby een slaapregressie doormaakt omdat je de verandering van het slaapgedrag van je baby makkelijker kunt herkennen. 

Begrijpelijk dat het volgen van een routine lastiger is tijdens een slaapregressie maar je vasthouden aan de juiste slaapmomenten en lengte van de dutjes wat past bij de leeftijd van je baby, helpt enorm als je je baby wilt leren om zelfstandig in slaap te vallen.

En omdat zelfstandig in slaap leren vallen de enige manier is om door deze slaappressie van 4 maanden heen te komen, kan je maar beter goed voorbereid en consistent zijn.

Is het de 4 maanden slaapregressie of iets anders?

Het eerste wat je waarschijnlijk merkt is dat je baby een stuk slechter gaat slapen. Je baby die voorheen altijd goed sliep is plotseling veranderd in een baby die niet meer zelfstandig in slaap kan vallen tijdens dutjes en ’s avonds, alleen maar hazenslaapjes doet overdag of veel vaker wakker wordt ’s nachts. 

Maar toch zijn er ook andere factoren die invloed kunnen hebben op het slaapgedrag van je baby. 

• Oververmoeid of ondervermoeid: Je baby is misschien zijn slaapritme ontgroeid. Het enige wat je dan hoeft te doen is de wakkertijd iets te verlengen en de dutjes iets korter te maken om het probleem op te lossen. 
• Honger: Babys rond de 4-6 maanden zijn langzaam klaar om te beginnen met vast voedsel. Je kan merken dat je baby het minder lang volhoudt na een melkvoeding. Dit kan resulteren in ’s nachts vaker wakker worden voor een extra voeding, zelfs als je baby hiervoor zonder voedingen de nacht doorsliep. 
• Let op: ’s nachts wakker worden voor 1 extra voeding is niet hetzelfde als elke twee uur wakker worden voor een voeding. Als je baby elke twee uur wakker wordt en per keer een klein beetje voeding krijgt, is de kans veel groter dat je baby de voeding nodig heeft om weer opnieuw in slaap te vallen na een slaapcycli. Dit betekent dat je baby niet wakker wordt van de honger maar vanwege het feit dat hij de voeding nodig heeft om weer in slaap te komen. 
• Doorkomende tandjes is een veelgebruikte reden waarom een baby niet slaapt. Hoewel het zeker kan dat je baby last heeft van doorkomende tandjes is het vaak geen probleem dat de slaap enorm verstoort. Het is absoluut niet de reden voor wekenlang slaaptekort. Lees hier meer over tandjes en slaap
• Ziek zijn: de plotseling verandering in slaap kan een voorteken zijn dat je baby ziek aan het worden is.  In dit artikel delen wij een aantal factoren waar je op kunt letten, maar als je je zorgen maakt dan is het advies om altijd een arts te raadplegen. 

Als je deze signalen kunt uitsluiten en je baby doet overdag hazenslaapjes én wordt elke twee uur wakker ‘nachts (meestal vanaf middernacht), is de kans groot dat je de 4 maanden slaapregressie hebt bereikt. 

Hoe overleef ik de 4 maanden slaapregressie?

De slaapregressie zal pas helemaal verdwijnen als je baby heeft geleerd om zichzelf te kalmeren en in slaap te vallen. Hieronder een aantal tips om met deze slaapregressie om te gaan.

• Kom er eerst achter waarom je baby wakker wordt. Als het een afhankelijke slaapassociatie is zoals in slaap wiegen of kloppen, probeer deze associatie dan te veranderen in een onafhankelijke slaapassociatie en leer je baby zichzelf te kalmeren en in slaap te vallen.
• -Belangrijk om je baby ook de kans te geven om weer opnieuw in slaap te vallen zodra hij wakker wordt. Door je baby gelijk te helpen kan je baby niet oefenen met deze nieuwe vaardigheid. Vertrouw op je baby dat hij weer in slaap zal vallen.
• De slaapomgeving is belangrijk hoe je kindje zal slapen. Hoe donkerder de kamer, hoe beter. Vooral op deze leeftijd zijn baby’s gevoelig voor licht en reageren hier snel op. Daarnaast is het advies om constant witte ruis te gebruiken om je baby te helpen met de overgang van zijn lichte slaap naar een diepere slaap zonder wakker te worden. 
• Houd vast aan je routine. Zorg ervoor dat de routine past bij de leeftijd van je baby met behulp van onze slaapgidsen.
• Een consistent bedtijd routine, zodat je baby weet wanneer het tijd is om te gaan slapen. Lees HIER meer over het belang van een fijne bedtijd routine. 
• Stimuleer goede slaapgewoontes voor de slaapregressie.
  Bouw na een tijdje je hulp stapsgewijs af. Probeer je baby slaperig in zijn bedje te leggen en geef je baby de kans om het laatste stukje zelf te doen. Probeer minstens 1 dutje per dag in bed te doen.

De 4 maanden slaapregressie kan enorm pittig zijn en er zijn geen beste manier om hiermee om te gaan. Het zijn pittige weken/maanden waarin je baby zich aanpast aan de enorme veranderingen in zijn hersenen.
Gelukkig zijn er manieren om door deze lastigere fase heen te komen en manieren om de impact op het slapen te beperken. Onze gecertificeerde slaapcoaches geven je advies op maat.