De slaapregressie van 3 jaar – wat kan je van je peuter verwachten?

Yes! Je bent aangekomen bij de aller laatste slaapregressie!

Natuurlijk kunnen grote veranderingen nog steeds invloed hebben op het slaapgedrag van je kind. 

Zoals naar de basisschool gaan, verhuizen of het krijgen van een broertje of zusje kan het slapen tijdelijk in de weg zitten. Maar de grote veranderingen qua ontwikkeling tijdens de slaapregressies die kinderen de eerste twee jaar doormaken is echt verleden tijd. 

Toch kan de slaapregressie van 3 jaar voor wat uitdagingen zorgen. 

In dit artikel vertellen wij:

• Wat is een slaapregressie en wat zijn de signalen 
• Wat veroorzaakt de slaapregressie rond de leeftijd van 3 jaar?
• Wat kun je doen om je peuter door deze periode heen te helpen?
• Hoeveel slaap heeft een peuter nog nodig? 

Wat is een slaapregressie en wat zijn de signalen?

Een slaapregressie is een periode waarin een baby of peuter die altijd prima goed heeft geslapen ’s nachts plotseling wakker wordt en/of opeens moeilijk tot rust kan komen en/of dutjes overdag opeens weigert of overslaat. Het is belangrijk om te weten dat dit deze veranderingen heel normaal zijn en vaak te wijten zijn aan mentale of fysieke ontwikkelingen van je kindje. Een slaapregressie is vaak een progressie op een ander vlak. Vaak is deze progressie een lastige periode voor kindjes en voor ouders op het gebied van slaap, vandaar dat het een slaapregressie (slaap achteruitgang) wordt genoemd.

Hieronder een aantal signalen dat jouw kind midden in de slaapregressie van 3 jaar zit. 

• Je kind komt ’s avonds en/of ’s nachts vaker uit bed.
• Je kind kan bedtijd enorm rekken door smoesjes te verzinnen / er is meer weerstand.
• Je kan kan plotseling vroeg(er) wakker worden 
• Sneller moe of chagrijnig
• Sneller een driftbui

Wat veroorzaakt de slaapregressie rond de leeftijd van 3 jaar? 

Hoewel elk kind uniek is, zijn er toch een aantal algemene redenen waarom je deze slaapregressie zou kunnen ervaren. 

Ontwikkelingsmijlpalen 

Een van de meest voorkomende oorzaken van een slaapregressie is een fysieke of mentale ontwikkeling. Van leren lopen en praten tot rennen, springen, lachen etc

Peuters ondergaan enorm veel fysieke, sociale en emotionele veranderingen. 

Veel 3-jarige maken een grote sprong qua ontwikkeling.

Op deze leeftijd worden de meeste peuters zindelijk of leren ze hoe ze zindelijk moeten worden.

Deze nieuwe vaardigheid of de focus op deze nieuwe vaardigheid kan ervoor zorgen dat ze ’s nachts vaker wakker worden dan dat je gewend bent.

Peuters die zindelijk aan het worden zijn en ’s nachts moeten plassen kunnen in het begin moeite hebben om weer zelf in slaap te vallen. 

Nachtmerries of angsten 

Met elke ontwikkelingssprong die een kind doormaakt, wordt een kind steeds een beetje meer onafhankelijk. Rond deze leeftijd kan je ook merken dat je kind steeds vaker zal weglopen van zijn ouders of verzorgers.  Dit heeft er mee te maken dat je kind onafhankelijk wilt zijn. 

Terwijl de wereld van je kind steeds groter wordt en zijn taalvaardigheid enorm toeneemt kunnen daarnaast ook de angsten toenemen. De verbeelding van je kind wordt steeds groter en duidelijker. Dit kan zou je kunnen merken doordat je kind plotseling’s nachts bang is voor schaduwen of kunnen ineens bang worden voor monsters of andere denkbeeldige figuren. 

Stel je kind gerust en gebruik eventueel een (rood) nachtlampje zodat de omgeving iets beter zichtbaar is voor je kind. Lees eventueel meer over de verschillen tussen nachtmerries of nachtangsten. 

Verandering van omgeving 

Verandering in de omgeving kan invloed hebben op het slaapgedrag van je kind.  

De meeste kinderen maken rond deze leeftijd de overstap van een ledikant naar een groter bed.

Deze overgang kan tal van problemen veroorzaken, vooral wanneer deze te vroeg wordt ingezet of met de verwachting dat het slaapproblemen oplost. In dit artikel: wanneer overstappen naar een peuterbed geven we meerdere tips om dit proces zo soepel mogelijk te laten verlopen.

Andere veranderingen die van invloed zijn:

• Het krijgen van een broertje of zusje
• Overgang naar een nieuwe groep op het kinderdagverblijf

Geen dutje meer overdag

De meeste peuters rond deze leeftijd weigeren het om overdag nog te slapen.

Ze willen tenslotte ook niets missen. 

Dit kan gevolgen hebben op het in slaap vallen ’s avonds. 

De meeste kinderen rond deze leeftijd zijn klaar om het laatste dutje overdag te laten vallen. 

Het is enorm belangrijk om tijdens deze overgang bedtijd wat naar voren te halen om vermoeidheid te voorkomen.  Doe je dit niet, dan kan het zijn dat je te moe gaat slapen wat kan resulteren in meer weerstand tegen het slapen, vaker wakker worden ’s nachts en/of vroeg(er) wakker worden. 

Grenzen testen

Een drie-jarige voelt zich enorm onafhankelijk en zal dit laten merken door de grenzen te gaan verleggen.  De truc is om je kind overdag op verschillende momenten de leiding te geven, dit geeft je kind het gevoel dat hij daadwerkelijk invloed heeft. Pick your battles. Hoe belangrijk is het echt voor jou? Maar stel ook grenzen waar nodig en blijf consistent. 

Taalontwikkeling

Rond deze leeftijd kan je aan een 3-jarige merken dat de taalvaardigheid is toegenomen. 

Je kind kan veel beter aangegeven wat hij wil. Juist rond bedtijd is dit een mooi moment om grenzen op te zoeken en bedtijd te rekken met talloze vragen zoals; een slokje water, nog een boekje lezen, licht aan of toch uit? Komt dit je bekend voor? 

Zindelijkheidstraining

Als je kind net begonnen is met zindelijk worden danken dit ook invloed hebben op het in slaap vallen of ’s nachts. 

Sommige kinderen kost het een hoop energie waardoor ze in de nacht vaker wakker worden. 

Maar het plassen op een potje voor het slapen kan ook een mooi middel zijn om bedtijd verder te rekken. Als ouder is dit vaak lastig in te schatten want wanneer weet je nou of je kind echt moet plassen of dit alleen als smoesje gebruikt.  Toch kan je ongelukjes niet voorkomen. Vooral in het begin zal het vaker voorkomen dat je de lakens moet verschonen en je kind een schone pyjama aan zal moeten doen door een ongelukje. 

Hieronder een aantal tips als je aan de slag gaat met een zindelijkheidstraining: 

1. Maak een bezoekje aan het toilet voor het slapen onderdeel van de slaap routine. 
2. Een waterdicht onderlaken om het matras te beschermen en het opruimen makkelijker zal gaan. 
3. Leg extra lakens en een schoon setje kleding naast het bed. 
4. Als je kind in de nacht blijft plassen dan is je kind er wellicht nog niet aan toe om de nacht zonder luiers te slapen. Dit is voor ieder kind verschillend. 

Wat kan je doen om je peuter door deze periode heen te helpen.

1. Stimuleer goede slaapgewoontes. Blijf je kind aanmoedigen om zelfstandig in slaap te vallen én in bed te blijven liggen.  Maak eventueel gebruik van een slaapwekker. 
2. Een kalmerende en consistente bedtijd routine.  
3. Probeer niet te veel over het slapen te praten als je merkt dat je kind hier onrustig van wordt. Kondig bedtijd pas net van te voren aan. 
4. Heb geduld, het is een fase.

Hoeveel slaap heeft een 3-jarige nodig? 

Misschien lijkt het of jouw peuter barst van de energie en niet heel veel slaap nodig heeft, toch is vaak het tegendeel waar en hebben peuters juist veel slaap nodig om te groeien en te ontwikkelen. 

De meeste peuters hebben ongeveer 11-13 uur slaap nodig per 24 uur.

De verdeling verschilt op deze leeftijd. Sommige peuters slapen niet meer overdag en slapen lang ’s nachts terwijl andere peuters overdag nog een dutje doen en de nacht wat korter is. De meeste kindjes van deze leeftijd hebben geen slaapje meer nodig overdag.

Kijkt wat werkt voor jou en je peuter. 

Tot slot

De slaapregressies kunnen pittige zijn, en de slaapregressie rond 3 jaar is niet anders. Van fysieke veranderingen tot sociale en emotionele ontwikkelingen, peuters groeien enorm snel! Dit kan een moeilijke tijd zijn voor je kind en voor jou. Desalniettemin is, zoals bij alle andere slaapregressie, een slaapregressie tijdelijk. Probeer in de tussentijd geduld te hebben, consequent te blijven en vraag om hulp. Onze gecertificeerde kinderslaapcoaches staan je graag bij in al je slaapvragen.