Slaapcyclus van een baby

Een baby slaapt anders dan een volwassene en heeft meer slaap nodig. Maar het verschil in slaap zit hem niet alleen in de hoeveelheid slaap, baby’s hebben ook een andere slaapcyclus. In dit artikel leggen we je wat meer uit over het verschil tussen de slaapcycli.

Wat is een slaapcyclus?

Een slaapcyclus bestaat uit verschillende slaapfasen. De slaapcyclus van een volwassene duurt ongeveer 90 tot 120 minuten en tijdens deze slaapcyclus doorlopen we een zo’n 4 slaapfasen. Van de NREM-slaap, diepe slaap tot de REM-slaap. 

We starten onze slaapcyclus met de NREM-slaap, een overgangsfase tussen wakker zijn en slapen. Deze lichte slaap gaat langzaam over in een diepe slaap. Vanuit deze diepe slaap gaan we aan het einde van de slaapcyclus over naar de REM-slaap. REM staat voor Rapid Eye Movement. Deze laatste slaapfase wordt ook wel de droomfase genoemd en onze hersenen zijn tijdens deze REM-slaap heel actief. Deze fase duurt ongeveer 20 minuten en na de REM-slaap worden we kort wakker voordat we een nieuwe slaapcyclus starten, maar hier merken we ‘s nachts vrijwel niets van.

Hoe werkt de slaapcyclus van een baby?

Een baby doorloopt net als een volwassene een slaapcyclus. Slaapwetenschappers verschillen van mening over het exacte verloop van de slaapcyclus bij baby’s, maar iedereen is het erover eens dat de slaapcycli van baby’s en volwassenen sterk van elkaar verschillen. Waar een slaapcyclus bij volwassenen ongeveer 90 minuten duurt, is deze cyclus bij baby’s een stuk korter. Pasgeboren baby’s hebben een slaapcyclus van zo’n 45 minuten.

Ook lijkt de slaapcyclus van een baby uit twee gelijke fasen te bestaan: de REM-slaap en een diepe slaap. Waar volwassenen eerst in een diepe slaap belanden en eindigen met een REM-slaap, is dit bij pasgeboren baby’s juist andersom. Je baby begint met een lichte REM-slaap en valt daarna pas in een diepere slaap. Het kan wel 20 minuten duren voordat je baby in de diepere slaap valt. 

Baby snel wakker na wegleggen

Wordt je baby snel wakker na het wegleggen? Dit komt omdat je baby zo licht slaapt in het eerste gedeelte van de slaapcyclus. Als je wilt voorkomen dat je pasgeboren baby steeds wakker wordt, is het een advies om langer te wiegen voordat je je baby terug in bed legt. De kans is dan groter dat je baby in de diepe slaap is beland en je hem dus rustig kunt wegleggen.

Baby wakker na 1 slaapcyclus

Volwassenen zijn in staat om meerdere slaapcycli aan elkaar te koppelen. Meestal gebeurt dit automatisch en zijn we er ons niet van bewust dat we af en toe wakker worden ‘s nachts. Voor baby’s werkt dit anders, zij kunnen deze slaapcycli nog niet goed aan elkaar koppelen. Hierdoor zijn veel baby’s al snel weer wakker na 1 slaapcyclus. Deze korte slaapjes noemen we hazenslaapjes. Het is heel normaal als je baby eerst alleen maar hazenslaapjes doet, hij of zij moet namelijk nog leren om slaapcycli aan elkaar te koppelen. 

Wanneer wordt de slaapcyclus van een baby langer?

Rond de 4 maanden is de biologische klok van je baby ontwikkeld en wordt de slaapcyclus wat langer. Een slaapcyclus duurt dan zo’n 45 tot 50 minuten. Ook ontwikkelen zich meerdere slaapfasen binnen een cyclus. Deze fasen zijn vergelijkbaar als de slaapfasen van een volwassene:

Rond deze leeftijd merk je waarschijnlijk ook dat het je baby steeds beter lukt om slaapcycli aan elkaar te koppelen en wat langer te slapen. Iedere baby ontwikkelt zich in zijn eigen tempo en het is heel goed mogelijk dat dit al eerder of juist later lukt. 

Gemiddeld lijkt de slaapcyclus rond de leeftijd van 1 jaar steeds meer op die van een volwassene, maar de slaapcyclus duurt dan nog wel korter: ongeveer 60 minuten. Diverse onderzoeken geven aan dat de slaapcyclus er pas na 5 jaar helemaal uitziet zoals bij een volwassene.

Baby slaapt ‘s nachts wel langer, maar overdag niet

Slaapt je baby ‘s nachts wel door, maar doet hij overdag alleen hazenslaapjes? Dit heeft te maken met het feit dat ze ‘s nachts zo moe zijn dat ze in een lange diepe slaap belanden. Het kan daarnaast ook zijn dat je je baby overdag te vaak weglegt. Hij is dan nog niet moe genoeg en heeft voldoende aan een kort hazenslaapje.

Slaapcyclus baby verlengen: 4 tips

Zoals we eerder al benoemden, moet een baby nog leren om slaapcycli aan elkaar te koppelen. Dit heeft deels te maken met de ontwikkeling, maar er spelen ook andere factoren mee. Denk aan de slaapomgeving, slaaproutine en/of het hebben van bepaalde slaapassociaties. 

• Slaapomgeving

Een slaapomgeving kan invloed hebben op hoe goed je baby slaapt. Een belangrijke tip is: zorg voor een donkere kamer. Een donkere kamer kan een baby helpen om langer achter elkaar te slapen. Donker stimuleert namelijk de aanmaak van melatonine, het slaaphormoon. Ons advies is om je baby zowel overdag als ‘s nachts weg te leggen in een donkere kamer. 

• Slaapassociaties

Bij een slaapassociatie heeft je baby een associatie rondom het slapen of in slaap vallen. Denk bijvoorbeeld aan een speen, in slaap wiegen of een voeding. Sommige slaapassociaties kunnen op de lange termijn voor (slaap)problemen zorgen. Als je baby bijvoorbeeld gewend is om in slaap te vallen tijdens een voeding, dan vindt hij dit waarschijnlijk lastig af te leren. Je baby heeft geleerd dat een voeding nodig is om in slaap te vallen. Rond de leeftijd van 4 maanden is een mooie leeftijd om deze slaapassociaties af te leren. Zo leert hij om zelf in slaap te vallen en heeft hij de slaapassociatie niet meer nodig als hij wakker wordt. Dit zal ervoor zorgen dat je baby rustig blijft als hij even wakker wordt en makkelijker zelf weer in slaap valt.

• Zelf weer in slaap laten vallen

Deze tip sluit aan bij het advies over een slaapassociatie: geef je baby de kans om zelf weer in slaap te vallen. Veel ouders zijn geneigd om hun baby uit bed te halen zodra hij of zij wakker is. Ons advies is om dit niet te doen. Wordt je baby wakker na een hazenslaapje, terwijl hij nog langer mag slapen? Laat je baby dan in bed liggen, zeker als hij niet huilt. Sommige baby’s hebben wel 30 minuten nodig om weer opnieuw in slaap te vallen. Als je baby wel huilt raden wij aan om je baby te kalmeren en hem vervolgens nog even te laten slapen.

• Hazenslaapjes houden hazenslaapjes in stand

Is je baby ouder dan 4 maanden en doet hij nog meer dan drie dutjes op een dag? Op deze manier houd je hazenslaapjes onbewust in stand. Het lichaam van je baby leert op deze manier niet het belang van lang slapen, omdat hij elke keer weer opnieuw wordt weggelegd. De noodzaak om langer te slapen is er dus niet. 

Vind je het lastig om dit beperkt aantal dutjes in te delen op een dag? Bekijk dan onze slaapgids met voorbeeldroutines. In deze gids vind je voorbeeldroutines waarin we rekening houden met het aantal dutjes en ook met de gemiddelde wakkertijd en de biologische klok van je baby.