Help: Baby wordt elke twee uur wakker ’s nachts

“Hoe kan het dat mijn baby ’s nachts opeens elke twee uur wakker wordt?” Dit is een veelgehoorde vraag van ouders. Wellicht vind je het fijn om te lezen dat dit een veelvoorkomend probleem is waar ouders tegenaan lopen. We zien vaak dat dit gebeurt bij baby’s die om en nabij 4 maanden oud zijn, al kan het ook bij wat jongere baby’s voorkomen. In dit artikel gaan we je uitleggen hoe dit een (bio)logische verklaring heeft én hoe je dit kunt oplossen.

Voordat we aan het artikel beginnen willen we specifiek benoemen dat we het niet hebben over pasgeboren baby’s die elke paar uur een voeding nodig hebben. Het is namelijk heel normaal dat een pasgeboren baby nog regelmatig een voeding nodig heeft. In dit artikel hebben we het specifiek over:

• Baby’s die in de nacht al enkele uren achtereen sliepen en opeens (weer) elke twee uur wakker worden. De hele nacht lang.
• Baby’s die prima sliepen (of nog slapen) tussen bedtijd en middernacht en na middernacht elke twee uur wakker worden.
• Baby’s die nog steeds elke twee uur wakker worden terwijl ze ouder zijn dan 4 maanden.

Ook willen we je met dit artikel niet ontmoedigen om op je baby te reageren óf om je baby te dwingen al door te slapen als jij of hij daar nog niet klaar voor is. Het enige doel van dit artikel is, in lijn met onze missie, om jou te informeren over het slaapgedrag van jouw kindje zodat jij de beslissing kunt maken die bij jullie situatie past.

Beginnen bij het begin; een pasgeboren baby

De slaap- en slaapcyclus van een pasgeboren baby zijn anders dan bij volwassenen. Veel pasgeboren baby’s lukt het om lange dutjes te doen en langer achter elkaar te slapen. Veel baby’s zijn sowieso slaperig gedurende de hele dag.

Na ongeveer 6 weken beginnen veel baby’s opeens wat alerter te worden. Er lijkt ook een duidelijker verschil te ontstaan tussen de momenten dat een baby slaapt en wakker is. Het lukt sommige baby’s in deze fase ook om in de nacht zo’n 4-6 uur achter elkaar te slapen. Voor veel ouders een fijn moment omdat ze zelf ook kunnen bijkomen van die eerste weken én omdat er progressie lijkt te zitten in het slapen van hun kindje. Sommige kindjes slapen tegen de 12 weken zelfs al de hele nacht achter elkaar.

Overigens is het goed mogelijk dat je dit nog niet helemaal herkent en dat je baby in deze fase nog steeds elke twee à drie uur wakker wordt. Meestal heeft dit te maken met honger, onder-of oververmoeidheid, schrikreflex dat ze wakker maakt, reflux, of een slaapomgeving die hen wakker maakt.

Tot ongeveer de 3-4 maanden…

Rond de drie/vier maanden wordt de slaap van een baby een stukje meer volwassen. Er vindt een ontwikkeling plaats waardoor er iets verandert op de manier hoe een baby slaapt. Simpel gezegd wordt de slaap van je baby op dit moment meer gestructureerd en er ontstaan er duidelijke slaapcycli. Meestal wordt dit eerst zichtbaar gedurende de dag. Veel baby’s gaan overdag opeens anders (korter) slapen. Dit komt enerzijds omdat er overdag minder slaapdruk is dan ’s nachts maar ook door het feit dat er in deze fase duidelijke slaapcycli ontstaan waarbij een baby bewust(er) wakker wordt na een slaapcyclus. Een slaapcyclus duurt overdag zo’n 45 minuten en laat dat nu net (ongeveer) de duur zijn van de korte hazenslaapjes. Hoe je hazenslaapjes kunt verbeteren lees je hier.

Wat we veel zien is dat deze ontwikkeling eerst zichtbaar wordt middels hazenslaapjes overdag. Veel baby’s slapen ’s nachts dan nog wel redelijk waardoor veel ouders het nog acceptabel vinden en de hazenslaapjes voor lief nemen. Totdat…er ook in de nachtslaap wat lijkt te veranderen en een baby opeens ook ’s nachts (weer) veel wakker wordt. Wanneer je dit merkt betekent het dat de ontwikkeling nu ook ’s nachts is ingezet. Omdat er ’s nachts meer slaapdruk is dan overdag duren de slaapcycli ’s nachts langer en gemiddeld zo’n twee uur. Vanaf dit moment belandt een baby aan het einde van een slaapcyclus in een lichtere slaap waardoor hij sneller wakker wordt. Wanneer een baby niet gewend is om zichzelf weer in slaap te krijgen zal hij elke keer hulp nodig hebben. De oplossing van dit probleem ligt deels in het leren zelfstandig in slaap vallen.

4-6 maanden

Baby’s die rond deze leeftijd al zelfstandig in slaap kunnen vallen én ook opnieuw in slaap kunnen vallen als ze wakker worden uit een slaapcyclus kunnen opeens wel wat onrustiger zijn tussen deze slaapcycli door. Dit is het moment waar ze wakker worden, soms even huilen om vervolgens weer in een diepe slaap te vallen. Als je baby zonder jouw hulp weer in slaapt dan is het prima om dit zijn gang te laten gaan.

Als je baby nog niet zelfstandig in slaap kan vallen en/of ook niet opnieuw in slaap kan vallen als ze wakker worden uit een slaapcyclus of er er iets anders aan de hand is, wordt een baby vaak helemaal wakker en heeft hij opnieuw hulp nodig om weer in slaap te vallen. Elke keer opnieuw.

Wat is zelfstandig in slaap vallen?

Zodra je baby deze slaapmijlpaal heeft bereikt worden de slaapgewoonten en/of slaapassociaties die er zijn pas echt belangrijker. Of, laten we zeggen, de impact daarvan. Kan jouw baby zelfstandig in slaap vallen? Dan is de kans kleiner dat je problemen ervaart tijdens deze ontwikkeling, al kan dit natuurlijk alsnog voorkomen. Baby’s die gewend zijn om zelfstandig in slaap te vallen en zichzelf ook weer opnieuw in slaap te brengen tussen de slaapcycli door zullen dit ook doen tijdens en na deze ontwikkeling. Het kan wel zijn dat je merkt dat je baby wat vaker wakker wordt ’s nachts en wat geluiden maakt of zelfs even huilt. Ons advies is in dit geval een paar minuten te wachten: Vertrouw erop dat je baby wel weer in slaap valt.

Heeft jouw baby hulp nodig om weer in slaap te vallen? Is jouw baby gewend om in slaap gewiegd te worden en/of in slaap te vallen tijdens een voeding? Dan is de kans groot dat je dit rond de 4 maanden dus te maken hebt met vaker wakker worden ’s nachts en/of hazenslaapjes overdag.

Maar mijn baby wordt pas wakker na middernacht?

Er zijn ook baby’s die vanaf bedtijd tot middernacht in een diepe slaap belanden en pas rond middernacht vaker wakker worden. Deze baby’s kunnen bij bedtijd vaak zelfstandig in slaap vallen waardoor ouders er vanuit gaan dat het wakker worden niet te maken heeft met het ‘zelfstandig in slaap vallen”. Inmiddels weten we dat deze diepe onafgebroken slaap voor middernacht met name te maken heeft met de slaapdrang in de avond. Tussen 18:00-00:00 wordt er veel melatonine (= slaaphormoon) aangemaakt door het lichaam en dit bevordert de slaap. Na middernacht neemt de melatonine af tot een uur of 07:00 in de ochtend. Er wordt dus lichter geslapen waardoor baby’s veel meer geneigd zijn om wakker te worden na elke slaapcyclus.

Wanneer een baby niet goed of niet goed genoeg zelf terug in slaap kan vallen of er een andere oorzaak is zoals honger, te warm of te koud, pijn, ziekte, te veel licht, over- of ondervermoeid zullen ze elke keer weer wakker worden en hulp nodig hebben om weer te slapen.

Wat kun je doen om de (nacht)slaap te verlengen en te stimuleren?

Onder- of oververmoeidheid

Voorkom onder- of oververmoeidheid bij je baby. Beiden zijn triggers om in de nacht wakker te worden. Logisch ook wel, als een baby overdag te veel slaap is er weinig slaap over voor de nacht. Ook oververmoeidheid wil je voorkomen want, in tegenstelling tot wat veel ouders denken, slaapt een oververmoeid kind ook minder diep. Hoewel elk kindje net een andere slaap hoeveelheid nodig heeft zijn er richtlijnen per leeftijd. Bekijk hiervoor onze slaapgids met voorbeeldroutines.

Honger

Honger is een bekende reden voor wakker worden en deze wil je voorkomen. Want een baby die honger heeft zal nooit lekker kunnen slapen. Zorg overdag voor voldoende voeding. Er zijn veel baby’s die alleen door een borst of fles weer in slaap kunnen vallen en in de nacht om deze reden nog veel voedingen krijgen en/of nodig lijken te hebben. Toch zien we vaak dat dit meer een gewoonte is dan dat er echt honger in het spel is. Baby’s ouder dan vier maanden die een gezond gewicht hebben, prima groeien en overdag voldoende voedingen krijgen hebben in de nacht waarschijnlijk niet meer dan twee voedingen nodig.

Slaap omgeving

Een andere reden om wakker te worden is vanwege de slaapomgeving die niet optimaal is. Zorg voor een donkere kamer. De ideale kamertemperatuur voor een slaapomgeving is 18 graden Celsius. Ook kan inbakeren voor veel rust zorgen bij sommige baby’s.

Hoewel het voorkomt dat baby’s door andere factoren (onder- of oververmoeidheid, honger of de slaapomgeving) wakker worden zien wij meestal dat het ligt aan niet goed of niet goed genoeg zelfstandig in slaap vallen. Dit is de beste tip om te zorgen dat je baby langer (door)slaapt.