De voordelen van routines voor jou én je baby

Hoewel sommige ouders zweren bij een routine voor hun kindje, roept het woord ‘routine’ bij veel ouders ook een negatieve reactie op. In dit artikel zetten wij uiteen waarom routines voor veel jonge kindjes toch voordelen kan bieden. Op het gebied van slaap, voedingen. Na dit artikel begrijp je waarom “rust en regelmaat” als de “heilige graal” wordt gezien voor jonge kindjes.

In dit artikel vind je:

• Wat bedoelen wij met een routine
• Hoe reageert ons lichaam op routine?
• Waarom hebben jonge kinderen baat bij een routine?
• Hoe kan jij een routine voor je laten werken

Wat bedoelen wij met een routine?

Laten we beginnen met kijken naar wat een routine eigenlijk is.
Een routine betekent simpelweg een reeks herhaalde stappen of reeks achtereenvolgende handelingen in een proces. Dit zijn dingen die over het algemeen meerdere of meer dagen achter elkaar nagenoeg elke dag in dezelfde volgorde gebeuren. Hoewel niet iedereen dit beseft heeft bijna ieder mens wel bepaalde routines waar hij of zij overdag (on)bewust gebruik van maakt. Of je nu wel of geen kinderen hebt. Denk hierbij aan een ochtendroutine of avondroutine. Grote kans dat jij ook standaard handelingen hebt die je elke ochtend en avond uitvoert. Denk hierbij aan opstaan, douchen, aankleden, ontbijten en tandenpoetsen. Elke dag en op ongeveer dezelfde tijden worden dezelfde stappen herhaald in hetzelfde proces. Een avondroutine kan er ongeveer zo uitzien: Douchen, tandenpoetsen, pyjama aan, lezen of Netflix kijken om vervolgens te gaan slapen. Wanneer je een baby hebt zal deze routine vooral ook in het teken staan van je kindje en zal je wellicht wat minder tijd hebben voor je eigen routines.

Welke routines jij ook hebt: Deze stappen zijn fijn omdat ze je bekend voor komen. Je kent het proces, je weet wat er gaat gebeuren en je weet war er daarna gebeurt. Het mooie van zulke routines is dat het lichaam zich onbewust al voorbereidt op de volgende stap. Dit is voor jonge kinderen niet anders.

Hoe reageert ons lichaam op routine?

Als je elke ochtend nagenoeg dezelfde handelingen uitvoert en ongeveer op hetzelfde tijdstip wakker wordt, zal dit er toe leiden dat je biologische klok ingesteld raakt om op dit tijdstip wakker te worden. Grote kans dat wanneer jij de wekker een keer niet zet je automatische rond dit tijdstip wakker wordt. Dit heeft alles te maken met de werking van de biologische klok.

Mensen die enorm gestructureerd zijn zullen wellicht (h)erkennen dat zij precies honger krijgen op de momenten dat er daadwerkelijk tijd is om even te eten. Bijvoorbeeld tijdens de lunch. Net als bij het ontwaken, heeft ook dit alles te maken met de biologische klok. Je lichaam heeft bepaalde triggers, deze noemen we zeitgebers, die als een soort klokje werken. Er zijn tal van onderzoeken gedaan naar deze triggers en hoe ze een effect hebben op ons dagelijks leven.

Hetzelfde gebeurt met baby’s en peuters en vooral jongere baby’s die nog melk krijgen. Er is veel bewijs dat suggereert dat baby’s die op regelmatige basis (of routinematige basis) worden gevoed, over het algemeen beter eten én slapen, omdat hun lichaam honger heeft op de momenten dat het weer tijd is een voeding. Ze hebben over het algemeen langere, vollere voedingen waardoor ze rustiger zijn en beter slapen.

Waarom hebben baby’s baat bij een routine?

Als we het hebben over routine bij baby’s en peuters dan bedoelen we zowel de voordelen van een slaaproutine als een dagelijkse routine. Een slaaproutine wordt ook wel een slaapritueel of bedtijdritueel genoemd. In dit artikel lees je meer over wat wij bedoelen met een slaapritueel. Met een routine bedoelen we ook een dagelijkse routine waarbij je je baby op gezette tijden laat slapen én wakker maakt. Met duidelijke dutjes zoals een ochtend- en middagdutje en duidelijk voedingsmomenten.

De reden waarom je zoveel hoort over “rust en regelmaat” is dat we weten dat kinderen goed reageren op voorspelbare dagen. Juist omdat je kindje geen besef van tijd heeft en pageboren baby’s nog geen besef van dag- en nacht. De enige manier hoe zij (of hun lichaam) ongeveer kan weten wat er gaat gebeuren is door een bepaalde vorm van routine aan te brengen. De enige manier waarop ze de gebeurtenissen van hun dag kunnen bijhouden, is omdat hun lichaam op vaste tijden gaat anticiperen op slaap en voeding. Deze vaste routines of vaste patronen vormen als het ware een kader van de dag.

We hebben keer op keer gezien dat baby’s en peuters hierdoor gelukkiger en rustiger worden, en als het tijd is om te slapen, komen ze gemakkelijker tot rust en slapen ze daardoor over het algemeen beter. We kennen allemaal die dagen die – om welke reden dan ook- volledig in deugen lopen omdat alles even anders loopt dan je gewend bent. Die dagen waarin er weinig rust en regelmaat is zijn ook vaak de dagen dat je kindje wat meer overstuur is, lastiger lijkt te slapen en te eten en aan het einde van de dag ook echt chagrijnig is met als resultaat dat jij ook prikkelbaarder bent. Een gebrek aan structuur en voorspelbaarheid in de dag zorgt ook vaak voor nachten die anders lopen dan je gewend bent.

Hoewel een hoop mensen denken dat je met een bepaalde routine alleen maar aan huis gekluisterd zit en je “in dienst van je baby staat” ervaren de meeste ouders die daadwerkelijk een routine volgen dit anders. Wist je dat je nog steeds veel uitstapjes kunt maken, zelfs als je in een vaste routine zit? Een voorspelbare vaste routine op het gebied van slaap en dutjes gaat prima samen met een sociaal en druk leven. Het verschil is alleen dat je niet de slaapjes van je baby opoffert met als gevolg dat een kindje vaak uitgeruster is én vrolijker waardoor jij misschien wel beter kunt genieten wanneer je op borrel staat.

Hoe kan jij een routine voor je laten werken?

Laten we eens kijken hoe een routine ook voor jou zou kunnen werken. Ik ga beginnen met een beetje uit te leggen hoe ik vond dat structuur mij én mijn kindjes hielp. Voordat ik kinderen kreeg was er wel wat structuur, ik had een duidelijke ochtendroutine na het opstaan en ook mijn routine voor het slapen gaan was duidelijk. Toen ik voor het eerst moeder werd had ik samen met mijn vriend besloten dat we ons kindje zich aanpaste aan ons leven, in plaats van andersom. Een strikte routine zou dus absoluut niet voor ons zijn weggelegd. Zo gezegd, zo gedaan. De eerst weken na de bevalling waren op zijn zachtst gezegd chaotisch. We moesten wennen aan het ouderschap en alles wat daar bij hoorde. Hoewel we gelukkig waren, merkte ik na een aantal weken dat ik behoefte had aan wat meer momenten van rust. Mijn dochter sliep overdag wel, maar ik wist van te voren nooit wanneer of hoe lang die dutjes duurden. Daardoor was het lastig plannen en wist ik gewoon nooit waar ik aan toe was. Ik werd daar onrustig van en, achteraf gezien, denk ik mijn dochter ook.

Toen ik met “routines” in aanraking kwam op het gebied van voedingen en slaap veranderde mijn leven nagenoeg direct. Het werkte voor mij, en Julia, zo goed! Natuurlijk ging niet elke dag “zoals in de boekjes” maar ik wist over het algemeen waar ik aan toe was en zij ook. Ik kon weer afspraken inplannen want ik wist wanneer haar “wakker” momenten waren en haar slaap momenten. Tijdens de slaap momenten had ik tijd voor mezelf en kon ik even niksen of besluiten om juist wel wat aan het huishouden te doen. Het gevolg was ook dat ik beter kon zien wat Julia nodig had. Ik kon voor mijn gevoel beter anticiperen op haar behoeftes en wensen. Dit zorgde er voor dat ik zelfverzekerder werd in mijn rol als moeder. Ik kon beter inschatten wanneer ze moe was en zag ook beter haar moeheidssignalen, dit was altijd net voor het dutjes moment of ze gaapte (echt waar) precies wanneer ze in haar bedje lag.

De rest is geschieden en zo is het idee van Slaaptipsvoorbabys jaren geleden begonnen.

De voordelen van een routine kunnen zijn:

• Een routine biedt vrijheid omdat je de slaap- en eetmomenten vooraf kan voorspellen
• Hierdoor weet je precies wat je wanneer wel of niet kunt doen en kun je beter vooraf dingen (in)plannen.
• Je geniet meer van de momenten met je baby omdat je baby waarschijnlijk vrolijker is en meer uitgeslapen tijdens de uitjes die je plant. Je weet precies wanneer je je baby ongeveer moet voeden.
• Partners, grootouders en andere verzorgers kunnen een actievere rol spelen in de het verzorgen van je baby omdat ook zij precies weten wat er ongeveer moet gebeuren.
• We voelen meer controle, met de kennis hoe we het beste kunnen reageren op onze baby’s.
• De vrijheid van een routine klinkt tegenstrijdig, maar het is ongeëvenaard.

Niet alleen heb ikzelf de voordelen van een routine ervaren bij al mijn kinderen, wij hebben al duizenden(!) ouders mogen helpen aan meer (nacht)rust door onder andere het volgen van een routine. Wist je dat onze digitale slaapgids met voorbeeldroutines al meer dan 25.000(!) keer is gekocht? De ene ouder zal deze routine strict toepassen terwijl de andere ouder er iets flexibel meer omgaat. Doe wat werkt voor jou!