Melatonine en baby’s
Slaap en informatie over slaap wint steeds meer populariteit. Hoewel dit goed nieuws is, zorgt deze ontwikkeling ook juist voor meer vragen. Want er is zoveel informatie beschikbaar dat je soms door de bomen het bos niet meer kunt zien. Er ontstaan nieuwe begrippen die soms net even wat meer nuance nodig hebben dan veel ouders denken. Het woord melatonine is zo ’n begrip. Ouders van kindjes met slaapproblemen lezen over dat melatonine de slaap kan bevorderen. Maar wat is melatonine precies en wat heeft het met slapen te maken? En kunnen melatoninesupplementen de magische remedie zijn voor de slaapproblemen van je baby?
Wat is melatonine?
Simpel gezegd is melatonine een hormoon dat wordt geproduceerd in de pijnappelklier en helpt bij het in slaap vallen en het reguleren van slaappatronen.
Ieder mens heeft een ingebouwde biologische klok dat wordt aangestuurd in de hersenen. Dit ritme wordt tot stand gebracht als reactie op veranderende lichtniveaus gedurende een periode van 24 uur. Als de zon opkomt, stimuleert de hypothalamus de afgifte van hormonen die ons helpen wakker te worden. Wanneer de zon ondergaat en het lichtniveau begint af te nemen, bereidt de hypothalamus het lichaam voor om in slaap te vallen door melatonine uit de pijnappelklier af te geven.
Melatonineniveaus beginnen meestal ongeveer 2 uur voor onze normale bedtijd te stijgen, waardoor we in een rustige, ontspannen toestand komen, zodat we klaar zijn om in slaap te vallen. De continue afgifte van melatonine ’s nachts helpt ons dan om in slaap te blijven. De melatonine spiegels hebben de neiging om tussen 2-4 uur ’s ochtends te pieken en daarna weer te zakken ter voorbereiding op het ontwaken.
Melatonine wordt soms het “slaaphormoon” genoemd, omdat het alleen door de pijnappelklier wordt uitgescheiden als het donker is. Blootstelling aan fel licht onderdrukt de afgifte van melatonine, wat kan leiden tot problemen met inslapen en doorslapen. De tegenhanger van melatonine is cortisol. Overdag geeft ons lichaam cortisol af. Cortisol wordt ook wel het wekkerhormoon of stresshormoon genoemd en zorgt overdag we overdag actief zijn en alert.
Hoe produceren baby’s melatonine?
Tijdens de zwangerschap wordt het circadiane ritme van een baby grotendeels bepaald door de activiteiten van de moeder. Wanneer de moeder actief is, zullen het hart en de ademhaling van de baby versnellen en wanneer de moeder rust of slaapt, zullen ze weer vertragen.
Na de geboorte is deze placentaverbinding verbroken, maar melatonine kan nog steeds via de moedermelk aan baby’s worden doorgegeven. De pijnappelklier van de baby wordt ook direct na de geboorte geactiveerd, wat betekent dat ze hun eigen melatonine gaan produceren. Helaas wordt melatonine in het begin slechts in extreem kleine hoeveelheden vrijgegeven, maar dit zal toenemen met de leeftijd.
Naast het produceren van hun eigen melatonine, zullen baby’s na de geboorte ook hun eigen circadiaanse ritmes gaan ontwikkelen. Ook dit kost tijd en dat kan soms zorgen voor een compleet ander slaap- en waakritme dat wijzelf hebben. Sommige pasgeboren baby’s zullen dus ook dag/nacht-verwarring ervaren. Ergens tussen de 8-16 weken oud zullen hun circadiane ritmes gaan ontwikkelen en zullen ze in meer voorspelbare slaappatronen beginnen te vallen. Hier kun je als ouder ook bij helpen.
Wat stimuleert de aanmaak van melatonine bij baby’s en peuters?
Omdat melatonine alleen wordt aangemaakt als het donker is, is je kindje laten slapen in een donkere kamer misschien wel het belangrijkste element. Voor baby’s en peuters jonger dan 2 jaar raden we aan om een ​​donkere kamer te hebben voor zowel dutjes als ’s nachts slapen. Dit kan je baby helpen om sneller tot rust te komen en in slaap te vallen en zijn slaapcycli te koppelen.
Peuters en kinderen ouder dan 2 jaar kunnen echter een echte angst in het donker ontwikkelen – in dit geval is een nachtlampje wel degelijk een advies. Waar mogelijk raden we aan om een ​​rood licht te gebruiken, omdat is aangetoond dat dit een minimale impact heeft op de melatonineproductie. Blauw en wit licht moet worden vermeden, vooral in de 2 uur voor het slapengaan, omdat dit melatonine meer onderdrukt dan welke andere lichtkleur dan ook. Onder andere schermen zoals televisie, telefoon en iPad geven juist blauw licht af.
Aangezien het circadiaanse ritme van het lichaam de afgifte van melatonine veroorzaakt, kan een vaste bedtijdroutine ook helpen om de melatonine productie te stimuleren. Hiermee bedoelen we echt niet dat je kindje elke dag stipt om 19:00 in bed moet liggen maar wel elke dag rond hetzelfde tijdstip en vooral – om het lichaam te leren wanneer de melatonine mag gaan scheiden- dezelfde handelingen voor bedtijd uitvoeren.
Een paar tips om een routine te creëren:
- Maak je kindje elke ochtend op ongeveer hetzelfde tijdstip wakker. Dit helpt de biologische klok in te stellen.
- Zorg er voor dat de hoeveelheid slaap en de momenten waarop er geslapen wordt passen bij hun leeftijd. Dit betekent in praktijk niet te veel slaap overdag en ook niet te weinig. Dit helpt om de hele dag slaapdruk op te bouwen, zodat ze ’s nachts goed kunnen slapen. Vind je het lastig om te bepalen hoeveel er ongeveer geslapen mag worden per leeftijd? Bekijk onze digitale slaapgids met voorbeeldroutines.
- Een consistente bedtijd aanhouden. Voor jongere baby’s, jonger dan 6 maanden, zou dit idealiter niet meer dan 2 uur na het ontwaken uit hun laatste dutje van de dag moeten zijn. Voor oudere baby’s en peuters kan dit variëren van 4 uur tot 5,5 uur na het ontwaken uit hun dutje, afhankelijk van de leeftijd en de lengte van het vorige dutje.
- Strijd rondom bedtijd komt veel voor. Misschien is het wel de meest voorkomende slaapuitdaging waar ouders tegenaan lopen. Melatonine kan hier een rol in spelen maar wat vaker voorkomt zijn andere factoren zoals niet zelfstandig in slaap kunnen vallen, niet moe genoeg of juist oververmoeid.
Wat andere tips die kunnen helpen bij een fijn bedritueel:
- Een ontspannen en voorspelbare bedtijdroutine hebben
- Vermijd stimulerende middelen zoals cafeïne en suiker in de 2 uur voor het slapengaan
- Vermijd schermtijd in de 2 uur voor het slapengaan – dit geldt ook voor tv’s, computers, tablets en smartphones
- Elke dag voldoende lichaamsbeweging krijgen + zonlicht.
- Eet minstens 2 uur voor het slapengaan om tijd te hebben voor de spijsvertering
Mag je melatonine supplementen aan je kindje geven?
Wanneer je als ouder voortdurend (slaap)problemen ervaart is het niet gek dat je ook gaat twijfelen aan of je kindje wel genoeg melatonine aanmaakt. Onze ervaring is dat er meestal andere redenen zijn waarom kindjes niet in slaap vallen of weinig slapen.
- Onder- of oververmoeidheid
- Een slaapomgeving die niet bevorderlijk is voor de slaap
- Lichamelijke kwalen zoals tandjes krijgen, ziekte, reflux etc.
- Voedingstekorten op het gebied van voeding (denk aan ijzer of eiwitten)
- Niet zelfstandig in slaap kunnen vallen
- Nachtmerries of nachtmerries
Ons advies: Voordat je melatonine supplementen verweegt is het belangrijk om een arts te raadplegen. Over het algemeen worden melatonine supplementen niet aanbevolen voor kinderen jonger dan 3 jaar, omdat slaapproblemen op deze leeftijd bijna altijd omgevings- of gedragsmatig van aard zijn. Hoewel in sommige gevallen de melatonine supplementen wel degelijk kunnen helpen, is het belangrijk om ook bewust te zijn van eventuele bijwerkingen.
Enkele bronnen die gebruikt zijn voor dit artikel:
https://fn.bmj.com/content/100/1/F50.long
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1188623/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK550972/
https://www.hindawi.com/journals/ije/2010/829351/#results
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23098680/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5846201/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28391425/
https://www.healthline.com/health/melatonin-for-babies#side-effects
https://www.medicalnewstoday.com/articles/327224#summary
Geschreven door:
Myrthe
Oprichter en gecertificeerd KinderslaapcoachVolg ons ook hier
Geschreven door:
Myrthe
Oprichter en gecertificeerd KinderslaapcoachOnze favoriete producten
Gerelateerde slaaptips
Alles Over Slaapregressies
Een slaapregressie of sprong: het zijn termen die je als ouders veelvuldig tegenkomt. Vooral als je op zoek bent naar informatie over waarom je baby of kind ineens slechter slaapt. Wat is een slaapregressie of sprong precies? Wanneer krijgt je kind hiermee te maken en wat kan je eraan doen? Wat is een slaapregressie? Een sprong, slaapregressie of groeisprong: hoe je het ook noemt, ieder kind krijgt ermee te maken. Maar waar het ene kind ineens niet meer wil slapen of slechter slaapt, hebben andere kinderen er nauwelijks last van. Een slaapregressie is te omschrijven als een periode waarin ouders bij hun kind een terugslag in de slaap ervaren en rond hetzelfde moment ook nieuwe mentale en fysieke ontwikkelingen zien. Ieder kind ontwikkelt zich op zijn eigen tempo en eigen manier en dit zien we ook terug in de slaapregressie. Die is bij ieder kind weer anders. Een sprong of slaapregressie is dus in feite niets meer dan een verandering in het slaappatroon van je kind, ontstaan door ontwikkelingen die je baby of kind doormaken. Slaapregressies zijn heel normaal en gaan doorgaans uit zichzelf over. Wanneer zijn de slaapregressies? Er is geen vastomlijnde periode waarin een slaapregressie hoort plaats te
Slaaptips voor baby van 3 maanden
Je baby groeit ontzettend hard in de eerste maanden en slaapt nog een groot deel van de tijd. In deze eerste periode moet je baby nog leren hoe hij een goed slaapritme opbouwt en het ritme is hierdoor nog onvoorspelbaar en onregelmatig. Wat kan je qua slaap verwachten bij een baby van 3 maanden en hoe kan een routine helpen de slaap te verbeteren? Hoeveel slaap heeft een baby van 12 weken nodig? Hoeveel slaap heeft een baby nodig als hij of zij 12 weken oud is? Iedere baby is anders en de ene baby heeft meer slaap nodig dan de ander. Gemiddeld slaapt een baby van 3 maanden ongeveer 12 uur ‘s nachts en slaapt hij overdag nog 4 à 5 uur. Ons advies is de slaap overdag te verdelen over 3 – 4 dutjes. Gemiddeld heeft een baby van 12 weken een wakkertijd van 1,5 tot 2 uur, maar dit verschilt per baby. Het kan goed zijn dat jouw baby al langer achter elkaar wakker kan zijn of juist sneller weer een slaapje nodig heeft. Baby van 12 weken wil niet slapen Vrijwel iedere ouder krijgt er vroeg of laat mee te maken: je baby wil niet slapen.
Slaapregressie 18 maanden
Een driftbui op z’n tijd en een duidelijker eigen willetje: de slaapregressie rond 18 maanden kan best lastig zijn. Het is een moment waarop je kleine ineens niet meer zo goed kan gaan slapen, ook al was dat eerder helemaal geen probleem. Je kan merken dat je kindje zowel overdag als ’s avonds en ’s nachts niet meer zo makkelijk in slaap valt. Je dreumes lijkt helemaal geen behoefte te hebben aan slapen. Sommige dreumessen weigeren dan opeens om naar bed te gaan en gaan huilen, krijsen of roepen als je ze naar boven brengt. Het kan met name bij je eerste kindje een grote verrassing zijn, vooral als je er eerder eigenlijk niet of nauwelijks mee te maken hebt gehad omdat je kleine altijd een goede slaper was. Toch komen deze problemen vaak voor, zeker rond de leeftijd van 18 maanden. Dit noemen we ook wel de slaapregressies van 18 maanden. In dit artikel vind je meer informatie over de slaapregressie van rond de 18 maanden. Huilend, krijsend of roepend wakker worden Hoewel de slaapregressie van 18 maanden niets is om je zorgen over te maken, kan deze fase wel enorm vervelend zijn. Voor zowel je dreumes als voor
Baby in slaapzak laten slapen
Waarom is het verstandig een baby in een slaapzak te laten slapen? Een babyslaapzak zorgt voor veiligheid en geborgenheid. Bij jongere baby’s verklein je het risico op verstikkingsgevaar en op latere leeftijd zorgt een slaapzak voor minder bewegingsruimte. Dit kan handig zijn als je kind oud genoeg is om zelf uit bed te klimmen. Vanaf welke leeftijd is een babyslaapzak aan te raden en tot wanneer laat je je baby of kind in een slaapzak slapen? Vanaf wanneer baby in slaapzak laten slapen? Het algemene advies is om baby’s in ieder geval in een slaapzak te laten slapen vanaf het moment dat ze beginnen met (om)rollen. Als je baby omrolt of veel beweegt, kan hij of zij onder de dekens terechtkomen. Ook is inbakeren dan niet altijd meer veilig omdat je baby door het inbakeren niet zijn armpjes kan gebruiken om het hoofdje op te tillen. Een daarvoor bestemde baby slaapzak helpt dan bij het verkleinen van het risico op verstikkingsgevaar. Wanneer het omrollen begint, verschilt per baby. Meestal gebeurt dit ergens tussen de 4 en 6 maanden. Pasgeboren baby’s: slaapzak of inbakeren? Voordat een baby zelf kan omrollen, is ons advies om hem of haar in te bakeren. Je
